AKTUALNOŚCI

W daniach 05-07.11.2024 odbył się IV Szczyt Polskich Grup Operacyjnych EPI, organizowany przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Warszawie. Szczyt to wyjątkowe wydarzenie realizowane w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR). Biorą w niej udział wszyscy zainteresowani innowacjami w rolnictwie w tym przedstawiciele świata nauki. Celem spotkania jest ułatwienie nawiązywania kontaktów między istniejącymi już polskimi Grupami Operacyjnymi, tworzenie nowych, a także wymiana doświadczeń w realizacji projektów.

Nasza Grupa Operacyjna GROSZEK PREMIUM miała na tym spotkaniu również swoich przedstawicieli, pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na czele z kierownikiem badań dr inż. Tomaszem Szablewskim oraz brokera innowacji Pana Przemysława Lecyka z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu. Spotkanie zawsze cieszy się ogromnym zainteresowaniem i umożliwiło na szerokim forum, upowszechnianie rezultatów projektów.

Prace nad trzecim etapem realizacji operacji, zamykają analizy chemiczne realizowane w Katedrze Chemii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Wyselekcjonowane dwie odmiany zebranego groszku w kombinacji z trzema kombinacjami warunków blanszowania, poddano analizie zawartość wybranych składników odżywczych, tj. witamin z grupy B, witaminy C, A E, K oraz makro i mikroelementów, flawonoidów, kwasów fenolowych, barwników i in. Zbadano również poziom zanieczyszczenia mikotoksynami oraz pestycydami. W wyniku przeprowadzonych analiz potwierdzono pełne bezpieczeństwo badanego surowca. Zmodyfikowana metoda blanszowania groszku pozwoliła w sposób istotny ograniczyć straty składników odżywczych w czasie tego procesu.

W ramach realizacji operacji opracowano innowacyjną metodę szybkiej analizy aktywności enzymatycznej peroksydaz obecnych w surowym groszku cukrowym. W wyniku prac w Katedrze Chemii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, kierowanych przez Panią prof. dr hab. Kingę Stuper-Szablewską, opracowano szybki test probówkowy na podstawie reakcji z p-nitrofenolem. Zastosowanie in situ metody pozwalającej wskazać obecność enzymów pozwoli na zapewnienie jakości surowca poprzez eliminacje surowca nieprawidłowego na wczesnym etapie przetwórstwa. Szybki test posłuży do kontroli procesu aktywacji niebezpiecznych peroksydaz podczas procesu blanszowania co także pozwoli poprawić jakość finalnego produktu.

Ocena towaroznawcza zebranego w trzecim etapie groszku cukrowego, obejmuje również analizy mikrobiologiczne. Badania w ramach których oznaczono ogólną liczbę bakterii mezofilnych, ogólną liczbę pleśni i drożdży, bakterie redukujące siarczyny oraz bakterie z rodzaju Salmonella i Listeria, przeprowadzono w laboratorium mikrobiologicznym Katedry Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu pod kierunkiem kierownika prac dr inż. Tomasza Szablewskiego. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono niskie ogólne zanieczyszczenie badanymi grupami bakterii oraz brak obecności szczególnie niebezpiecznych patogennych mikroorganizmów, tj bakterii z rodzaju Salmonella i Listeria. Uzyskane rezultaty potwierdzają znakomitą wyjściowa jakość surowca do dalszych procesów przetwórczych.

Pierwsza ocena groszku cukrowego po zbiorach to ocena towaroznawcza. Bierze się w niej pod uwagę m in. zawartości (%) ziaren uszkodzonych i zlepieńców trwałych, barwa (ocena procentowego udziału ziaren żółtych i ze skazami), wielkość ziaren, zdrowotność, smak i zapach i konsystencję (twardość). Materiał badany stanowiły 2 odmiany groszku najbardziej przystosowane do lokalnych warunków, a wybrane na podstawie rezultatów badań polowych, molekularnych i chemicznych uzyskanych w 1 roku realizacji operacji.
W wyniku przeprowadzonych analiz potwierdzono rezultaty poprzednich etapów, tj. pomimo niewielkich różnic związanych z cechami odmiany, jakość towaroznawcza ziaren była bardzo dobra i mieściła się w klasie A tj. najlepszej do dalszych procesów przetwórczych. Ziarna poza typowymi wskaźnikami oceny towaroznawczej były przede wszystkim wyrównane co predysponuje je jako znakomity surowiec do uzyskania nowego produktu, czyli groszku o jakości PREMIUM.

Równolegle z pracami promocyjnymi rezultatów operacji, trwają prace polowe. Przyspieszony w tym roku okres wegetacji pozwolił relatywnie szybciej niż w roku ubiegłym rozpocząć prace u Rolnika w ramach projektu, a tym samym dokonać wcześniejszego zbioru groszku. Niewątpliwie rezultaty poprzednich etapów, tj. dobrane odmiany najbardziej przystosowane do lokalnych warunków, pozwoliły na uzyskanie wcześniejszych i obfitszych plonów groszku o optymalnej wartości technologicznej. Nad pracami czuwały naukowczynie z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu prof. UPP. dr hab. Danuta Kurasiak-Popowska z Katedry Genetyki i Hodowli Roślin, oraz prof. dr hab. Joanna Kobus–Cisowska z Katedry Technologii Gastronomicznej i Żywności Funkcjonalnej.

W daniach 25-26 czerwca 2024 we Wrocławiu, odbyła się konferencja pn.: VI Forum: Sieciowanie Partnerów SIR. Konferencje zorganizowała Sieć na Rzecz Innowacji w Rolnictwie i na Obszarach Wiejskich – SIR i skupiła ponad 100 partnerów sieci. Również przedstawiciele grupy operacyjnej GROSZEK PREMIUM zostali zaproszeni na to wydarzenie. Razem z przedstawicielami Centrów Doradztwa Rolniczego, przedsiębiorcami, rolnikami i innymi naukowcami, mieli okazję wymienić się wiedzą i doświadczeniem w realizacji innowacyjnych rozwiązań na rzecz podnoszenia konkurencyjności polskiego rolnictwa i jakości życia na wsi. Reprezentanci Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wraz z kierownikiem naukowym projektu dr inż. Tomaszem Szablewskim z Katedry Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności, nawiązali nowe kontakty, również z innymi grupami operacyjnymi które mogą zaowocować rozwojem prowadzonych aktualnie operacji oraz realizacją nowych wspólnych projektów, których rezultatem będzie wdrożenie innowacji.

W ramach promocji grupy operacyjnej GROSZEK PREMIUM oraz realizowanej przez nią operacji, naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Katedry Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności, opublikowali dla WIEŚCI AKADEMICKICH Wydawnictwa UPP, artykuł pt. INNOWACYJNA ŻYWNOŚĆ POCHODZENIA ROŚLINNEGO SZANSĄ NA ROZWÓJ ROLNICTWA I PRZETWÓRSTWA ŻYWNOŚCI (dr inż. Tomasz Szablewski i prof. UPP dr hab. Renata Cegielska-Radziejewska). W artykule omówiono cel strategiczny nawiązywania współpracy pomiędzy różnymi podmiotami tworzącymi grupę operacyjną do przygotowania innowacyjnych rozwiązań mających przyczynić się do rozwoju zarówno rolnictwa jak i branży przetwórczej. Ponadto scharakteryzowano zadania wszystkich uczestników operacji, tak by w efekcie powstało szereg nowych rozwiązań służących konsorcjantom w trosce o środowisko naturalne oraz zapobieganie marnotrawieniu zasobów.

W daniach 15-17 kwietnia 2024 w Kirach k. Zakopanego odbyło się VIII SYMPOZJUM NAUKOWE „Bezpieczeństwo Żywnościowe i Żywności”. Pośród uczestników sympozjum znalazło się wielu znakomitych naukowców realizujących swoje badania w obszarach jakości produktów żywnościowych, uwarunkowań bezpieczeństwa żywnościowego i żywności oraz strat i marnotrawstwa żywności. Wydarzenie to przyciąga od lat światowej klasy specjalistów, dlatego nie mogło na nim zabraknąć również zespołu naukowego grupy operacyjnej GROSZEK PREMIUM z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Kierownik naukowy projektu dr inż. Tomasz Szablewski wraz z interdyscyplinarnym zespołem, przedstawił komunikat naukowy pt. „Analiza ekspresji genów peroksydaz nasion grochu siewnego w zapewnieniu jakości i bezpieczeństwa”, a razem z nim cel i założenia operacji.

W dniu 10.04.2024 w Centrum Konferencyjnym Enea Stadion w Poznaniu, odbyła się konferencja WSPÓŁPRACA PRODUCENTÓW ROLNYCH SPOSOBEM NA ROZWÓJ ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH. Konferencję zorganizowało Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu, członek grupy operacyjnej GROSZEK PREMIUM.

Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na czele z kierownikiem naukowym projektu dr inż. Tomaszem Szablewskim oraz pozostali uczestnicy spotkania w tym rolnicy i przedsiębiorcy biorący udział w spotkaniu, mieli doskonałą okazją do wymiany doświadczeń oraz poszerzenia swojej wiedzy i czerpania nowych inspiracji do tworzenia różnorodnych nowych form współpracy.

Prace w drugim etapie realizacji operacji, kończą zaawansowane analizy towaroznawcze realizowane w Katedrze Chemii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zebrany materiał badawczy, tj. 15 odmian groszku cukrowego, poddano analizie zawartości wybranych składników odżywczych. Kompleksowa ocena obejmowała m. in. oznaczenia witamin (z grupy B, C, A, E, K,), makro i mikroelementów (Cu, Mn, Fe, K, P, Zn, Mg, Ca), flawonoidów, kwasów fenolowych, chlorofilu, cukrów, kwasów organicznych, oraz aktywności przeciwutleniającej i związków fenolowych. Uzyskana nowa wiedza na temat surowca, razem z pozostałymi danymi polowymi i genetycznymi, posłużą do wyboru w kolejnym trzecim etapie realizacji operacji, odmian o najwyższym potencjale do dalszych procesów przetwórczych.

W ramach realizacji drugiego etapu operacji, kontynuowane są również prace nad oceną towaroznawczą zgromadzonego materiału doświadczalnego. Zebrane 15 odmian groszku cukrowego poddawane są szczegółowym analizom mikrobiologicznym w laboratorium mikrobiologicznym Katedry Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Wyniki analiz potwierdziły ogólne niskie zanieczyszczenie, a tym samym pełne bezpieczeństwo surowca.

Drugi etap realizacji projektu obejmuje szczegółową analizę molekularną wszystkich 15 odmian groszku cukrowego. Po wykonaniu reakcji odwrotnej transkrypcji w pierwszym etapie badań zaprojektowano startery do reakcji qPCR. Projektowanie starterów oparto o sekwencje genów zaczerpnięte z bazy NCBI oraz Ensembl Plants. Rezultatem prowadzonych analiz jest potwierdzenie w każdym z badanych materiałów, obecności genu kodującego peroksydazę. Ponadto dla każdej odmiany, dokonano szacowania ilości kopii wybranych genów kodujących peroksydazy.

Doniesienia naukowe grupy operacyjnej WegeMIXtura i GROSZEK PREMIUM docenione w środowisku naukowym.

W ramach 47 Seminarium Naukowo-Technicznego „Chemistry for Agriculture” w Karpaczu, kierownicy naukowi obu operacji: prof. UPP dr hab. Joanna Kobus-Cisowska i dr inż. Tomasz Szablewski, zostali zaproszeni do wzięcia udziału w panelu dyskusyjnym „Odpady jako surowce dla produktów chemii dla rolnictwa: Szanse i zagrożenia dla środowiska oraz bezpieczeństwa żywności”. W interdyscyplinarnym zespole dyskutantów poruszano m. in. tematy znaczenia generowanych przez przemysł spożywczy odpadów i ich wpływu na środowisko oraz jakość i bezpieczeństwo żywności. Prowadzone w ramach obu grup operacyjnych badania, posłużyły za przykład prób ograniczania marnotrawienia zasobów (energii, wody i surowców), a tym samym redukcji odciążenia środowiska generowanymi przez zakłady przetwórcze ubocznymi surowcami niejadalnymi.

W dniach 26-29 listopada 2023 w ośrodku konferencyjno-wypoczynkowym w Karpaczu, odbyła się 47 edycja Seminarium Naukowo-Technicznego „Chemistry for Agriculture”.
W Seminarium uczestniczą przede wszystkim specjaliści z dziedzin chemii i biologii środowiska, technologii i biotechnologii, prowadzących badania o tematyce z pogranicza chemii i biologii. Na takim wydarzeniu nie mogło zabraknąć również zespołu naukowego grupy operacyjnej GROSZEK PREMIUM z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Pod przewodnictwem kierownika naukowego projektu dra inż. Tomasz Szablewskiego, interdyscyplinarny zespół przedstawił wstępne wyniki badań uzyskanych w trakcie realizacji projektu. Zaprezentowane w postaci plakatów wyniki realizacji operacji, cieszyły się dużym zainteresowaniem, a przybyli na seminarium naukowcy z innych ośrodków w trakcie licznych dyskusji zgodnie orzekli, że siłą naszej grupy operacyjnej jest interdyscyplinarny zespół badawczy, wysoka jakość badań i komplementarne podejście do rozwiązania tematu.

W daniach 14-15.11.2023 odbył się III Szczyt Polskich Grup Operacyjnych EPI, organizowany przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Warszawie. Szczyt jest wydarzeniem realizowanym w ramach Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR), a jego celem jest ułatwienie nawiązywania kontaktów między polskimi Grupami Operacyjnymi, a także wymiana doświadczeń w realizacji projektów, które dotyczą opracowania i wdrożenia innowacyjnych rozwiązań w produkcji rolniczej,
przetwórstwie czy dystrybucji produktów rolno-spożywczych.
Nasza Grupa Operacyjna GROSZEK PREMIUM miała na tym spotkaniu również swoich przedstawicieli, pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na czele z kierownikiem badań dr inż. Tomaszem Szablewskim oraz brokera innowacji Pana Przemysława Lecyka z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu. Spotkanie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem i umożliwiło na szerokim forum, upowszechnianie rezultatów projektów zarówno tych już zakończonych, jak i będących w trakcie realizacji.

W ramach realizacji operacji, Lider tj. Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Środzie Wlkp. Sp. z o.o., dokonał już pierwszych inwestycji. Zakupiony nowoczesny sorter optyczny do groszku po wstępnych testach pracuje już w zakładzie. Inwestycja ta była kluczową by na wczesnym etapie można dokonać selekcji surowca (po blanszowaniu czy mrożeniu) o zmienionej, nieodpowiedniej barwie. Taka innowacja w organizacji pracy będzie skutkowała przede wszystkim wczesną eliminacją produktów niezgodnych,
a w konsekwencji eliminacją dodatkowych nakładów na utrzymanie go np. w stanie zamrożenia.

W poniedziałek 09.10.2023 r. w Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu odbyło się spotkanie organizacyjno-sprawozdawcze grupy operacyjnej
GROSZEK PREMIUM. Przybyli na spotkanie przedstawiciele Lidera projektu Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Środzie Wlkp. Sp. z o.o. oraz pozostali konsorcjanci
i wykonawcy projektu, omówili rezultaty zrealizowanych już prac oraz postępy w ramach biegnącego etapu realizacji operacji.

W dniu 5 września 2023 r. odbyła się konferencja pn.: „Współpraca Producentów Rolnych sposobem na rozwój Rolnictwa i Obszarów Wiejskich” zorganizowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu - konsorcjanta w naszym projekcie. Spotkanie to cieszyło się dużym zainteresowaniem i stało się znakomitą platformą do zaprezentowania przez prof. UPP dr hab. Joannę Kobus-Cisowską - wykonawczynię projektu, podstawowych założeń i prac prowadzonych w ramach operacji GROSZEK PREMIUM.

Całość badań nad jakością analizowanych odmian groszku, zamykają badania bezpieczeństwa mikrobiologicznego, realizowane w Katedrze Zarządzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności. Pośród badanych wyróżników oznaczono ogólną liczbę bakterii mezofilnych, ogólną liczbę pleśni i drożdży, bakterie redukujące siarczyny oraz bakterie z rodzaju Salmonella i Listeria. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono niskie zanieczyszczenie badanymi grupami bakterii oraz brak obecności patogennych mikroorganizmów.

Kolejny zestaw analiz przeprowadzanych w ramach 1 etapu projektu, przeprowadzany jest w Katedrze Chemii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Badania doświadczalnych odmian groszku obejmowały ocenę aktywności enzymatycznej peroksydaz, zawartości związków nierozpuszczalnych w alkoholu oraz ocenę bezpieczeństwa surowca m. in pozostałości pestycydów i wybranych toksyn produkowanych przez pleśnie. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że badany materiał cechowała zróżnicowana aktywność enzymów z grupy peroksydaz, oraz co najważniejsze pełne bezpieczeństwo.

Równolegle z oceną towaroznawczą zebranych odmian groszku cukrowego, w laboratorium Katedry Genetyki i Hodowli Roślin, rozpoczęły się prace nad aktywnością genów odpowiedzialnych za produkcję enzymów z grupy peroksydaz. W tym celu po wyselekcjonowaniu zdrowego i nieuszkodzonego materiału, zgodnie z założeniami projektu, wykonano odpowiednie analizy za pomocą techniki Real Time PCR.

Po zbiorach, przyszedł czas na pierwsze oceny wysianych odmian groszku. W pierwszym etapie wykonano ocenę towaroznawczą m in. zawartości (%) ziaren uszkodzonych
i zlepieńców trwałych, barwę (ocena procentowego udziału ziaren żółtych i ze skazami), wielkość ziaren, zdrowotność, smak i zapach i konsystencję (twardość). W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że pomimo niewielkich różnic związanych z cechami odmiany, jakość towaroznawcza ziaren mieści się w klasie A tj. najlepszej do dalszych procesów przetwórczych.

W dniu 27 czerwca rozpoczęły się zbioru grochu. W pierwszym terminie zabrano 5 najwcześniejszych odmian. W ostatnim tygodniu czerwca zebrano kolejne 4 genotypy grochu. Inspekcja pola przeprowadzona 4 lipca 2023 umożliwiła zebranie po 40 genotypów z ostatnich 5 odmian. Na przełomie czerwca i lipca oceniano stan ogólny plantacji, poziom wylegania roślin, ich wysokość, ilość strąków na roślinie i ilość nasion w strąku, wszystko po to by w kolejnym etapie prac wyselekcjonować genotypy o wyrównanych i pożądanych cechach zgodnych z nadrzędnym celem projektu.

Prace w ramach projektu „Groszek Premium” trwają. 26.06.2023 ocenialiśmy 15 odmian grochu siewnego wysianego na powierzchni 2 ha w miejscowości Chwałkowo.
Susza i wysokie temperatury w ciągu ostatnich dni przyspieszyły dojrzewanie grochu, dlatego w najbliższym czasie rozpoczną się pierwsze zbiory, a tuż za nimi pierwsze analizy genetyczne.

W ramach projektu „Groszek premium” 31.05.2023 ocenialiśmy 15 odmian grochu siewnego wysianego na powierzchni 2 ha w miejscowości Chwałkowo. Pierwsze dwie odmiany grochu wysiewane 19.04 rozpoczęły kwitnienie. Doświadczenie polowe z grochem oceniamy bardzo wysoko – łan wyrównany, z odpowiednią obsadą roślin i brakiem zanieczyszczeń.

Równolegle z pracami polowymi trwają intensywne prace laboratoryjne prowadzone przez pracowników Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W ramach analiz, kiełkowano materiał siewny do analiz PCR, w celu pobrania materiału genetycznego i identyfikacji genów kodujących peroksydazy.

Wraz z rozpoczynającym się sezonem wegetacyjnym, w ramach projektu "GROSZEK PREMIUM", zakupiono 15 odmian grochu siewnego. Jeśli tylko pogoda na to pozwoli, rozpoczną się prace przygotowawcze i zasiewy.